WHO Pandemic Agreement: free speech experts welcome progress as negotiations near conclusion

Giorgio Mazzoli in front of the UN in Geneva. The WHO pandemic treaty is negotiated by UN member states.
  • Earlier versions of the text required parties to “combat” or “prevent” undefined concepts like “misleading information”, “misinformation”, and “disinformation”.  
  • ADF International spearheaded global advocacy to ensure pandemic treaty upholds freedom of expression. 
  • Latest negotiating text addresses free speech concerns – vigilance against potential regression crucial as negotiations resume today. 
Giorgio Mazzoli in front of the UN in Geneva. The WHO pandemic treaty is negotiated by UN member states.

GENEVA (30 April 2024) – The World Health Organisation’s (WHO) Pandemic Agreement, a new international treaty due to be adopted in June, has drawn worldwide criticism for its potential crackdown on freedom of expression as part of pandemic prevention, preparedness, and response. An earlier version required the “management” of so-called “infodemics,” defined as “too much information … during a disease outbreak” causing “confusion” as well as “mistrust” in health authorities, regardless of the veracity of the information in question. A more recent version of the agreement included language mandating parties to “cooperate, in accordance with national laws, in preventing misinformation and disinformation,” essentially granting individual states the discretion to define which information fits within these categories, and potentially censor it.    

Global advocacy efforts to protect free speech yielded fruits as the latest proposal for the WHO Pandemic Agreement removed the vague mandates for parties to “prevent” misinformation and disinformation. In a significant shift, the current text no longer contemplates the imposition of potentially sweeping restrictions on freedom of speech to address these phenomena. Instead, it recognizes the importance of building trust and ensuring timely, transparent, accurate, science- and evidence-informed information.  

"It is vital that the Pandemic Agreement safeguard freedom of expression against potential censorship threats. We commend WHO Member States for acknowledging the critical importance of government transparency and accountability in sharing pandemic-related information, rather than endorsing arbitrary speech suppression."

- Giorgio Mazzoli, Director of UN Advocacy at ADF International

“Long-awaited development” 

“It is vital that the Pandemic Agreement safeguard freedom of expression against potential censorship threats. We commend WHO Member States for acknowledging the critical importance of government transparency and accountability in sharing pandemic-related information, rather than endorsing arbitrary speech suppression. We trust that these advances will be consolidated in the final text without any rollbacks on language protecting fundamental freedoms,” said Giorgio Mazzoli, human rights expert and Director of UN Advocacy at ADF International, who led the legal organisation’s global advocacy effort.   

Negotiations continue today 

Today marks the resumption of negotiations on the draft text, scheduled to conclude on May 10th. Later next month, the World Health Assembly (WHA) is expected to adopt the agreement, aimed inter alia at strengthening the WHO’s role in preventing, preparing for, and responding to future pandemics. 

Over the last months, ADF International warned that the agreement could severely restrict freedom of expression, a fundamental human right that encompasses the right to impart, seek and receive information under international law. ADF International has highlighted the potential human rights implications of the WHO Pandemic Agreement and offered legal advocacy to key stakeholders. 

“Freedom of expression, especially during pandemics, is essential to ensure scrutiny and accountability over critical public health decisions. It is imperative that the Pandemic Agreement does not lead to a lowering of existing standards by promoting incursions into free speech in the name of public health, when it is possible for both to be upheld in careful balance. As negotiations near their final stages, Member States must steer clear of any regression in this area,” concluded Mazzoli.  

 

Further information: 

  • October 2023: Negotiating text which required states to combat so-called infodemics: https://t.co/wdrlqG1pHO 
  • March 2024: Negotiating text which demanded that parties cooperate “in preventing misinformation and disinformation”: https://t.co/wdrlqG1pHO 
  • April 2024: new draft without vague mandates and the confirmation of the importance of freedom of information: https://t.co/vtmrw4elmv 
Images for free use in print or online in relation to this story only

Zeg nee aan de cancelcultuur en kom op voor de vrijheid van meningsuiting

Politie legt de NatCon-conferentie in Brussel stil

Zo ziet cancelcultuur eruit in de praktijk

Paul Coleman at NatCon in Brussels

Ik ben op dit moment in Brussel, waar ik mag spreken op de National Conservatism Conference (beter gekend als NatCon).

Maar dat spreken dreigde – net als de rest van de conferentie – helemaal in het water te vallen. De burgemeester van de Brusselse gemeente waar de NatCon doorging had immers aan de politie gevraagd om het evenement stil te leggen.

Nu moet u weten dat de organisatoren van de NatCon eigenlijk al aan plan C zaten : een eerste locatie had onder druk van de autoriteiten namelijk beslist om de boeking van de conferentiezaal te annuleren, en met een tweede locatie gebeurde net hetzelfde. Gisteren, op de derde locatie, werd het evenement dan op bevel van de burgemeester verstoord door de politie, terwijl zelfs de verhuurder van de zaal niet begreep waarom.

De conferentie was al bezig toen de politie aankwam en de toegang barricadeerde. Niemand mocht er nog in – zelfs niet de sprekers.

Zo gaat cancelcultuur dus in de praktijk

Volgens de burgemeester moest de NatCon-conferentie worden stilgelegd omdat “de visie niet alleen ethisch conservatief is (b.v. vijandigheid jegens het legaliseren van abortus, relaties tussen mensen van hetzelfde geslacht, enz.), maar ook focust op de verdediging van ‘nationale soevereiniteit’, wat onder andere een ‘eurosceptische houding’ impliceert…”

Op het politiebevel stond dan weer te lezen dat de conferentie moest worden verboden “om te voorkomen dat de openbare orde en vrede zouden worden geschaad”.

De burgemeester die het verbod uitsprak vond het niet kunnen dat de NatCon werd bijgewoond door personen uit “rechts-conservatieve en religieuze kringen”. Daar ben ik er dan wellicht één van : mijn bijdrage ging immers over de crisis van het geloof en het gezin in Europa.

Gelukkig zaten onze juristen al in de conferentiezaal, en konden zij de organisatoren bijstaan met waardevol juridisch advies.

Dankzij uw steun kon ADF International ter plaatse onmiddellijk het nodige doen om het politiebevel van de burgemeester aan te vechten voor de Raad van State, de hoogste administratieve rechtbank van België. Het stilleggen van de conferentie is immers een inbreuk op de vrijheid van meningsuiting én van vergadering, twee basisvrijheden die de hoeksteen vormen van elke vrije samenleving.

De Raad van State behandelde de zaak in een spoedzitting en oordeelde uiteindelijk, bij arrest uitgesproken midden in de nacht, dat de conferentie alsnog mocht doorgaan.

Een welkome uitspraak ter bescherming van de vrijheid van meningsuiting, en een klinkklare overwinning voor twee van de belangrijkste mensenrechten.

We bevinden ons evenwel op een keerpunt. Want dit alles had niet mogen gebeuren. Recht en gezond verstand hebben vandaag gezegevierd, maar de evenementen van gisteren maken duidelijk hoe hard de democratie in Europa onder druk staat. Zij laten zien hoe de censuur in Europa in alle stilte om zich heen grijpt.

De politiek in Europa hoort te leven van de open dialoog tussen mensen die een verschillende mening zijn toegedaan. En toch hield een burgemeester in de hoofdstad van de Europese Unie op eigen houtje een vreedzame gedachtewisseling tegen.

Censuur door de overheid is een praktijk die ons terugbrengt naar de donkerste dagen vaan de Europese geschiedenis. Het is toch onvoorstelbaar dat een verkozen politicus de politie zomaar kan bevelen de toegang tot een conferentie te verbieden, zogezegd “om de democratie te beschermen” ?

De verhalen van onze cliënten in Europa en elders in de wereld zijn veelzeggend : telkens weer gebruiken machthebbers de politie om “storende” stemmen het zwijgen op te leggen. En als daar een proces op volgt, dan wordt dat op zich al een straf.

De vrijheid van meningsuiting staat op de helling, censuurpraktijken verspreiden zich razendsnel. Mogen wij rekenen op uw financiële steun voor onze strijd voor vrije meningsuiting en tegen de cancelcultuur ? Me uw steun trekken onze teams ten strijde tegen censuur, waar en wanneer dat nodig is.